این مطلب حقوقی 
توسط وکیل پایه یک دادگستری حسن اسماعیلی تایید شده است. 
فهرست مطالب
احتمال تغییر رأی طلاق در دیوان عالی کشور چقدر است؟
اگر رأی طلاق شما در دادگاه بدوی یا تجدیدنظر صادر شده و اکنون در مرحله فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور قرار دارد، احتمال تغییر رأی بستگی به وجود ایراد قانونی یا شرعی مهم در رأی قبلی دارد. به‌طور معمول، دیوان عالی کشور فقط در صورتی رأی را نقض می‌کند که خطای بارزی در استدلال قضات قبلی، نادیده‌گرفتن قانون، یا تخلف از مقررات شرعی رخ داده باشد.
پس اگر رأی صادرشده طبق قانون و رویه قضایی درست باشد، احتمال تغییر آن پایین است؛ اما در صورت وجود ایراد حقوقی یا شکلی، این احتمال وجود دارد که رأی نقض یا اصلاح شود.
جدول: بررسی احتمال تغییر رأی طلاق در دیوان عالی کشور
| وضعیت پرونده | احتمال تغییر رأی | توضیح |
|---|---|---|
| وجود ایراد شرعی یا قانونی فاحش | زیاد | دیوان رأی را نقض می‌کند و پرونده به شعبه هم‌عرض ارجاع می‌شود |
| صرف نارضایتی یکی از طرفین | کم | دیوان فقط به مسائل شکلی و حقوقی رسیدگی می‌کند |
| ارائه دلایل جدید یا اسناد تازه | متوسط | اگر مدارک جدید از نظر دیوان قابل بررسی باشد، امکان بازگشت پرونده هست |
| صدور رأی خلاف وحدت رویه یا اصول شرعی | زیاد | احتمال نقض رأی وجود دارد |
| رأی صادرشده بر اساس توافق و سازش | بسیار کم | دیوان در توافقات دخالت نمی‌کند مگر در موارد استثنایی |
سؤال یکی از کاربران
سؤال:
من حدود ۸ ماه پیش از شوهرم طلاق گرفتم. در دادگاه بدوی، با توجه به ضرب‌وجرح و تهدیدهایی که داشتم، حکم طلاق به نفع من صادر شد. همسرم اعتراض کرد و در تجدیدنظر هم باز همان حکم تأیید شد. الان رفته فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور. با اینکه وکیلم گفته نگران نباش، ولی من خیلی استرس دارم. امکان داره دیوان عالی کشور حکم طلاق من رو تغییر بده یا باطل کنه؟ یا اصولاً تو این مرحله قراره چی بررسی بشه؟
پاسخ وکیل پایه یک دادگستری:
سؤالت بسیار دقیق و نشان‌دهنده نگرانی قابل‌درکت است. دیوان عالی کشور یک مرجع فرجام‌خواهی است، نه تجدیدنظر. یعنی دیوان وارد بررسی ماهوی پرونده (مثلاً اینکه آیا شوهر شما واقعاً تهدید کرده یا نه) نمی‌شود، بلکه فقط از نظر حقوقی، قانونی و شرعی رأی قبلی را بررسی می‌کند.
مثلاً اگر دادگاه بدوی یا تجدیدنظر ماده قانونی خاصی را اشتباه اجرا کرده باشند، یا اصول شرعی در رأی رعایت نشده باشد، دیوان می‌تواند آن را نقض کند و پرونده را به یک شعبه دیگر برای رسیدگی مجدد ارجاع دهد.
اما اگر همه مراحل قانونی درست طی شده و رأی از نظر قانونی مشکلی نداشته باشد، دیوان فقط حکم را تأیید می‌کند.
در مورد شما که هم حکم بدوی و هم تجدیدنظر بر اساس مستندات روشن (مثل ضرب‌وجرح و تهدید) صادر شده، احتمال نقض حکم بسیار کم است. مگر اینکه همسر شما دلیل یا ایراد قانونی مهمی ارائه کرده باشد که تا الان بررسی نشده باشد.
مواد قانونی مرتبط با بررسی رأی طلاق در دیوان عالی کشور
۱. ماده ۳۶۶ قانون آیین دادرسی مدنی
آرای دادگاه‌های تجدیدنظر استان قابل فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور است، مگر در مواردی که قانون استثنا کرده باشد.
تفسیر: یعنی اگر رأی طلاق در تجدیدنظر تأیید شود، قابل فرجام‌خواهی در دیوان عالی است، ولی این فرجام‌خواهی فقط جنبه شکلی دارد، نه ماهوی.
۲. ماده ۳۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی
موارد نقض رأی در دیوان عالی کشور شامل عدم صلاحیت دادگاه، نقض قوانین موجد حق، مخالفت با شرع و… می‌باشد.
تفسیر: دیوان عالی فقط در این موارد رأی را نقض می‌کند، نه صرفاً به‌خاطر نارضایتی یکی از طرفین.
۳. ماده ۳۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی
در صورت نقض رأی توسط دیوان، پرونده به شعبه هم‌عرض برای رسیدگی مجدد ارجاع می‌شود.
تفسیر: یعنی اگر رأی طلاق نقض شود، لزوماً به نفع کسی نیست؛ باید رسیدگی مجدد انجام شود.
پنج سؤال متداول کاربران درباره تغییر رأی طلاق در دیوان عالی کشور
۱. دیوان عالی کشور دقیقاً چه چیزی را در حکم طلاق بررسی می‌کند؟
دیوان فقط بررسی می‌کند که آیا قانون درست اجرا شده یا نه؛ نه اینکه چه کسی مقصر بوده یا حقیقت ماجرا چیست.
۲. چقدر طول می‌کشد تا دیوان عالی درباره طلاق تصمیم بگیرد؟
به‌طور میانگین بین ۴ تا ۹ ماه، ولی ممکن است بسته به حجم پرونده‌ها بیشتر یا کمتر شود.
۳. آیا امکان دارد دیوان عالی کشور حکم طلاق را کلاً باطل کند؟
بله، در صورتی که رأی صادره از نظر قانونی یا شرعی مشکل داشته باشد. اما باطل شدن کامل، نادر است.
۴. اگر رأی طلاق به نفع یکی از طرفین تغییر کند، طرف مقابل باید چه‌کار کند؟
باید مطابق رأی جدید عمل کند یا اگر رأی به نفعش نبود، در شعبه هم‌عرض دفاع مستدل داشته باشد.
۵. آیا امکان دارد بدون وکیل بتوانم در دیوان عالی کشور موفق شوم؟
فرجام‌خواهی اصول پیچیده‌ای دارد. اگر تخصص حقوقی ندارید، احتمال اشتباه زیاد است. داشتن وکیل باتجربه توصیه می‌شود.
