دریافت هزینه های ناشی از اجرای حکم قضایی چگونه است؟

دریافت هزینه‌های ناشی از اجرای حکم قضایی در حقوق ایران، تحت شرایط خاص و به‌طور کلی به شرح زیر است:

1. دریافت هزینه‌های دادرسی:

هزینه‌های دادرسی به مجموعه هزینه‌هایی گفته می‌شود که به هنگام طرح شکایت یا درخواست در دادگاه‌ها، باید توسط خواهان (مدعی) پرداخت گردد. این هزینه‌ها معمولاً شامل موارد زیر است:

• • هزینه ثبت دادخواست: مبلغی که برای ثبت دادخواست و شکایت در دادگاه‌ها باید پرداخت شود.

• • هزینه کارشناسی: هزینه‌هایی که برای اخذ نظر کارشناس از دادگاه بابت موضوع پرونده ضروری است.

• • هزینه اجرائیات: هزینه‌هایی که در روند اجرای حکم به منظور ابلاغ، توقیف اموال یا اقداماتی دیگر توسط دادگاه اجرا می‌شود.

پس از صدور حکم، در صورتی که محکوم‌علیه (طرف باخت) در خصوص پرداخت هزینه‌ها در پرونده مسئول باشد، هزینه‌ها از او اخذ خواهد شد.

2. پرداخت هزینه‌های اجرائیه:

در صورتی که حکم دادگاه شامل اجرا باشد (مثلاً انتقال ملک، پرداخت دیه، یا جبران خسارات)، هزینه‌های اجرائیه معمولاً شامل:

• • هزینه‌های اجرائیات: هزینه‌هایی که برای اجرای حکم مانند ابلاغ، توقیف اموال و سایر اقدامات اجرایی است، باید توسط طرف درخواست‌کننده یا طرفین به‌طور مشترک پرداخت گردد.

این هزینه‌ها از طریق دفاتر اجرای احکام دادگاه دریافت می‌شود و متناسب با نوع حکم، متغیر است.

3. دریافت هزینه از طرف محکوم‌علیه:

اگر حکم دادگاه بر علیه شخصی صادر شده باشد، وی موظف به پرداخت هزینه‌های ناشی از اجرا و دادرسی خواهد بود. این هزینه‌ها در صورت عدم پرداخت، به‌عنوان بخشی از حکم، به اجرای احکام و مقامات قضائی منتقل می‌شود.

• • در صورتی که محکوم‌علیه هزینه‌ها را نپردازد، ممکن است از اموال او توقیف و یا با استفاده از روش‌های دیگر (مثل حساب بانکی، توقیف ماشین یا ملک) هزینه‌ها دریافت شود.

4. اعتراض به هزینه‌ها:

در صورتی که کسی از هزینه‌های اجرائیه یا دادرسی شکایت داشته باشد، می‌تواند درخواست تجدیدنظر یا اعتراض به آن را از دادگاه مربوطه داشته باشد.

5. دریافت هزینه‌های خسارت:

اگر در حکم صادره، خسارتی از طرف محکوم علیه به خواهان محکوم شده باشد، این هزینه‌ها معمولاً شامل پرداخت مبلغ یا جبران خسارت مالی به خواهان می‌باشد.

• • اگر خسارت به شخص حقیقی وارد شده باشد، این هزینه به‌طور مستقیم به‌حساب خواهان واریز می‌شود.

• • در صورتی که محکوم‌علیه از پرداخت خسارت خودداری کند، از طریق اجرائیات دادگاه از وی وصول خواهد شد.

6. پرداخت هزینه‌های اجرای حکم توسط دولت:

در برخی موارد خاص (مثل پرونده‌هایی که در آن طرفین از توان مالی کافی برخوردار نیستند)، ممکن است پرداخت برخی هزینه‌ها بر عهده دولت قرار گیرد.
در نتیجه، دریافت هزینه‌های ناشی از اجرای حکم قضایی به‌طور کلی به نحوه تصمیم دادگاه و نوع حکم صادره بستگی دارد و معمولاً از محکوم‌علیه اخذ می‌شود. در صورتی که محکوم‌علیه نتواند این هزینه‌ها را پرداخت کند، از طریق اقدامات اجرایی مانند توقیف اموال و حساب‌های بانکی از وی وصول خواهد شد.

1. مدارک لازم برای دریافت هزینه‌های ناشی از اجرای حکم:

برای دریافت هزینه‌های ناشی از اجرای حکم یا دادرسی، باید مدارکی را به دادگاه یا مراجع مربوطه ارائه دهید. این مدارک به‌طور کلی به شرح زیر هستند:

• دادخواست یا درخواست اجرایی: برای شروع فرآیند درخواست هزینه‌ها و اجرای حکم باید دادخواست رسمی یا درخواست اجرایی به دادگاه مربوطه تقدیم کنید.
• کپی حکم دادگاه: حکم صادره از دادگاه که مشخص‌کننده تکالیف طرفین در اجرای حکم و هزینه‌ها است.
• مدارک شناسایی: مدارک شناسایی برای اثبات هویت (مثل کارت ملی، شناسنامه).
• مدارک مالی: در صورتی که درخواست شما مربوط به هزینه‌های مالی باشد (مثلاً خسارت مالی)، ممکن است نیاز به مدارکی مانند فاکتورها، رسیدها یا گواهی‌های مالی برای اثبات خسارت‌های واردشده باشد.
• مدارک اجرائیات: در صورتی که درخواست شما در خصوص اجرای حکم (مثل توقیف اموال یا انتقال ملک) باشد، باید مدارکی مانند تقاضای اجرائیه، گواهی‌های اجرای حکم و سایر مستندات اجرائی را ارائه دهید.

2. آیا دادگاه بابت اتلاف زمان، درصدی به مخارج اضافه می‌کند؟

در خصوص اتلاف زمان و اینکه آیا دادگاه مبلغی به مخارج اضافه می‌کند یا خیر، به‌طور عمومی، سیستم قضائی ایران در صورت تأخیر در رسیدگی یا اجرای حکم، هیچ‌گونه جریمه یا درصد اضافی به مخارج نمی‌افزاید. اما موارد زیر قابل توجه است:

• هزینه دادرسی: در صورتی که دادگاه بر اساس وضعیت مالی طرفین، حکم به پرداخت هزینه‌های دادرسی و اجرای حکم دهد، این هزینه‌ها معمولاً به‌طور دقیق بر اساس هزینه‌های واقعی دادرسی و اجرائیات محاسبه می‌شود.
• پرداخت خسارت: اگر تأخیر در اجرای حکم منجر به ایجاد خسارت شود، طرف خسارت‌دیده می‌تواند درخواست جبران خسارت به دلیل تأخیر را ارائه دهد. در این صورت، ممکن است خسارت ناشی از تأخیر و اتلاف زمان در حکم دادگاه به نفع خواهان مورد نظر قرار گیرد.
• هیچ اضافه‌کردنی به هزینه‌ها به‌صورت خودکار اعمال نمی‌شود: به جز در موارد خاص (مانند افزایش خسارت به دلیل تأخیر در اجرا)، دادگاه معمولاً مبلغی به‌عنوان “هزینه اضافی به علت تأخیر” به مخارج اضافه نمی‌کند.

نتیجه‌گیری:

• برای دریافت هزینه‌ها و اجرای حکم، باید مدارک مربوطه را به دادگاه یا مراجع اجرائی ارائه دهید.
• معمولاً دادگاه به‌طور خودکار هزینه‌ای بابت اتلاف زمان به مخارج اضافه نمی‌کند مگر اینکه تأخیر منجر به خسارت شده باشد که در این صورت می‌توان درخواست جبران خسارت نمود.